Þótt þú gleymir guði

31. desember 2004 00:01

Þótt þú í Kínahverfið inn, klaufskist í sorta nætur, og Kínamaður með stóran sting úr stáli, hann gefi þér gætur. Á elleftu stundu þá fær hann flog og fellur að fótum þér. Því þótt þú gleymir guði, þá gleymir guð ekki þér. Þannig söng verðlaunaskáldið Megas á sínum tíma og sumar þessara hendinga hans hafa orðið föst orðtök í málinu, enda eiga þær oft við. Þær eru t.d. ágætlega lýsandi fyrir störf og stíl ríkisstjórnarinnar á því ári sem nú er að kveðja, en áberandi oft hefur hlutum þar á bæ verið bjargað fyrir horn á elleftu stundu. Forlögin hafa gripið með einhverjum heillavænlegum hætti inn í framvinduna og afstýrt stórum vandræðum þrátt fyrir einbeittan vilja til annars. Svo virðist, að þrátt fyrir að stjórnarherrarnir hafi oft á tíðum gleymt guði í pólitískum ákafa og jafnvel offorsi, þá hafi guð hins vegar ekki gleymt þeim. Dæmin eru mörg um það hvernig stjórnarflokkarnir og þá sérstaklega foringjar þeirra, þeir Halldór Ásgrímsson og Davíð Oddsson, hafa á árinu teflt með ögrandi hætti á tæpasta vað í stjórnarathöfnum sínum og pólitík allri. Það var nánast eins og þeir væru beinlínis að láta á það reyna hversu mikið þanþol stjórnmálanna væri áður en þverbönd og bitar slitnuðu sundur. Þetta birtist ef til vill best í fjölmiðlamálinu sl. vor og öllum eftirmála þess þar sem Davíð Oddsson keyrði í gegn löggjöf sem orkaði svo tvímælis að það beinlínis lá við uppreisn í Framsóknarflokknum í Reykjavík suður og eflaust víðar. Viðbrögðin við synjun forsetans um staðfestingu á lögunum voru af sama toga. Á síðustu stundu var þó gripið inn í málið og útgönguleið fundin úr þeim ógöngum sem annars stefndi í. Það er nefnilega nokkuð ljóst að ef stjórnarherrarnir hefðu komið sínu fram hefði slík umgengni við stjórnarskrána valdið þeim mun meiri vandræðum til lengri tíma með tilheyrandi málaferlum bæði hér innanlands og erlendis. Inngrip forsjónarinnar á elleftu stundu hefur því orðið til þess að stjórnin og leiðtogar hennar sitja eftir, kannski eitthvað skaddaðir, en vel starfhæfir. Síðast en ekki síst er fjölmiðlamálið sjálft komið í góðan farveg og eðlilegan að því er virðist, með hinni nýju fjölmiðlanefnd. Fleiri tilfelli mætti nefna þar sem ríkisstjórnin hefur í klaufsku stefnt beint inn í Kínahverfið í sorta nætur en bjargast þaðan út. Nýjasta dæmið um að guð hefur ekki gleymt stjórnarherrunum er einmitt að læða sér inn í umræðuna þessa dagana. Allt þetta ár og raunar miklu lengur hefur ríkisstjórnin vitað af og verið vöruð við mikilli þensluhættu sem fylgi framkvæmdum á hálendinu og á Austfjörðum. Engu að síður er efnahagsstefnan og ríkisfjármálin sett í þann farveg að kynda frekar undir þenslu og verðbólgu en draga úr henni. Þar má nefna skattalækkanir, spennu á húsnæðismarkaði, og ýmsar ríkisstýrðar verðhækkanir aðrar s.s. varðandi ýmsa þjónustu og á áfengi og tóbaki. Fjárlögin voru vissulega afgreidd með 10 milljarða afgangi, en enginn úti í samfélaginu virðist þó telja það marktæka bremsu. Er nú svo komið að menn naga neglurnar á meðan þeir bíða og sjá hvort verðbólgan fari yfir 4% í desember, en það eru hin skilgreindu þolmörk. Hagstjórnin vegur salt á blábarmi stöðugleikans og háskinn hugnast aðeins hörðustu spennufíklum. En þótt þú gleymir guði þá gleymir guð ekki þér sagði Megas. Í lítilli frétt í vikunni mátti sjá haft eftir aðalhagfræðingi Seðlabankans að "útsölur hafa verið að færast fram á við á síðustu árum og það hefur verið á móti þessum opinberu verðhækkunum. Fyrstu dagar nýs árs skipta máli. Þá er mælingin gerð." Útsölurnar virðast því ætla að bjarga hagstjórninni um sinn, sem er guðs blessun. Afar óskynsamlegt er þó að stóla eingöngu á að guð gleymi mönnum ekki þegar líða tekur á nýja árið og einhvers konar útsöluhagstjórn muni komi til bjargar á elleftu stundu þegar illa horfir. Á árinu sem nú er að kveðja upplifðum við eingöngu meðgöngutíma þenslunnar, en á nýja árinu má gera ráð fyrir erfiðum fæðingarhríðum. Verkalýðshreyfingin, sem byggir sína samninga á tilteknum verðlagsforsendum, er farin að ókyrrast vegna verðlagsþróunarinnar og endurskoðun kjarasamninga er að komast á dagskrá. Því er sérstaklega mikilvægt fyrir stjórnvöld að eiga vinsamleg og uppbyggileg samskipti við samtök launafólks ef þess á að freista að halda verðbólgu niðri. Að halda áfram að klaufskast inn í Kínahverfin - í vinnumarkaðamálum við Kárahnúka eða í öðru - með pólitískum ögrunum til beggja handa er því alveg sérstaklega óskynsamlegt. Æskilegt áramótaheit stjórnarherranna væri því að þeir breyttu um stíl - þeir hétu að hætta að treysta á það við landsstjórnina, að þó þeir gleymi guði þá gleymi guð ekki þeim. Gleðilegt nýtt ár!

Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst.

Senda grein

Birgir Guðmundsson Fastir pennar

Mest lesið