Vandi Samfylkingarinnar 2

OECD spáir ofhitnun í íslenska hagkerfinu, síðan samdráttarskeiði. Það boðar ekki gott fyrir skuldsettustu þjóð í heimi. Geir Haarde segist ekki taka mark á OECD, þetta sé sáraeinfalt – við byggjum bara fleiri álver. Þannig verður þenslunni haldið áfram; hagkerfið fær nýja innspýtingu. Það ætti ekki að vefjast fyrir núverandi stjórnarflokkum að halda stóriðjustefnunni til þrautar, hvort heldur er í Eyjafirði, Húsavík eða Helguvík. Þetta er kannski ekki sérlega hugmyndaríkt, Íslendingar verða mestu álbræðarar í heimi; en heimsbyggðin þarf ál og með þessu er framlengt í góðærinu. Þetta mun hins vegar vefjast meira fyrir Samfylkingunni. Þar í flokki er talsvert af andstæðingum stóriðju, ekki síst í hópi fylgismanna Ingibjargar Sólrúnar. Á Samfylkingin að dragast áfram með á stóriðjubrautinni, eða setja sig á móti þessu og sitja kannski uppi með efnahagsþrengingar eftir að hafa sigrað í kosningum. Samfylkingin mun varla eiga nein skýr svör um þetta mál. Flokkurinn mun heldur ekki getað svarað tvímælalaust hver sé stefnan í öryggis- og varnarmálum. Kannski ekki heldur hver nákvæmlega sé stefnan varðandi einkavæðingu og einkarekstur. Ekki það að ríkisstjórnarflokkarnir hafi svo skýr svör heldur – að sumu leyti virðist stefnan verða til frá degi til dags. Forsætisráðherrann er pólitískt mjög veiklaður; utanríkisráðherrann er nánast horfinn. Hins vegar eru gerðar þær kröfur til flokks sem gerir tilkall til valda í fyrsta sinn að hann hafi stór svör, skýra framtíðarsýn. Samfylkingin getur ekki leyft sér að mæta illa undirbúin til kosninga í þriðja sinn. --- --- --- Næstu tvö árin þurfa að vera meira en endalaust málskraf hjá Samfylkingunni. Nýji formaðurinn þarf að setja eitthvað bitastætt á blað og vera tilbúinn til að standa við það. Það er í tísku að tala illa um Tony Blair. Samfylkingin mun áreiðanlega ekki stilla honum upp sem fyrirmynd, en hann hefur að mörgu leyti verið að fást við markverða hluti – að stilla saman dýnamískan markaðsbúskap og velferðarkerfi sem er réttlátt en ekki of íþyngjandi. Þetta tilraun sem Blair er heldur ekkert að hverfa frá – jafnvel þótt Steingrímur J. hafi skrifað að Blair sjálfur sé búinn að hafna blairismanum. Þvert á móti – það eru engin sérstök merki um það. Og Gordon Brown mun ábyggilega halda fast við sömu stefnu. Prófsteinninn verður stefnan sem Samfylkingin setur fram í heilbrigðismálum og menntamálum. --- --- --- Á meðan virðist róttækasta liðið hafa tögl og hagldir í Vinstri grænum. Það setur sig á móti allri stóriðju hvaða nafni sem hún nefnist og líka á móti einkarekstri í heilbrigðis- og menntakerfinu. Maður sér tæplega að Samfylking sem vill gera einhverjar breytingar á íslensku samfélagi eigi samleið með því fólki. Vinstri grænir eru í haldnir talsverðum ranghugmyndum um sjálfa sig – í rauninni eru þeir íhaldssamasti stjórnmálaflokkur á Íslandi. ---- --- --- Síðan er auðvitað spurningin hvort þá sé einhver munur á Sjálfstæðisflokknum og Samfylkingunni. Sjálfstæðisflokkurinn hefur verið mjög hægfara í einkavæðingu velferðarþjónustunnar og menntakerfisins – í þeim málaflokkum er hann í raun nokkuð dæmigerður evrópskur velferðarflokkur. Hvar er þá pláss fyrir Samfylkinguna? Ingibjörg Sólrún talaði um klíkur í sigurræðu sinni á landsfundi Samfylkingarinnar. Það var væntanlega úthugsað. Jón Baldvin líkti Sjálfstæðisflokkunum eitt sinn við valdaflokkinn í Mexíkó. Síðan hafa tök hans á viðskiptalífinu minnkað nokkuð. En það er ennþá nóg af klíkum á gráa svæðinu milli stjórnmálanna og viðskiptalífsins – og talsvert af kommissörum sem eru á hreyfingu þar á milli. En það kemst varla neinn í ríkisstjórn með því að benda á þessa staðreynd.