Úr reykfylltu bakherbergi 28. maí 2008 00:01 Gagnsæisbylting Þorvarður Tjörvi Ólafsson segir að gagnsæisbylting hafi átt sér stað undanfarin ár. Helsta röksemdafærslan gegn því að birta fundargerðir frá vaxtaákvörðunarfundi er að það drægi úr umræðum á fundinum sjálfum ef menn þyrftu að standa frammi fyrir alþjóð með fundargerð. Umræður væru ekki jafnskilvirkar á fundinum og líkur á verri ákvarðanatöku, segir Þorvarður Tjörvi Ólafsson, hagfræðingur hjá Seðlabanka Íslands. Þorvarður Tjörvi segir það mjög misjafnt milli seðlabanka hve langt þeir ganga í því að birta upplýsingar um niðurstöðu kosninga um vexti. Hann bendir á að misjafnt sé milli landa hvort fundargerðir eru skrifaðar og ef þær eru skrifaðar hvort þær eru gerðar opinberar. Sem dæmi nefnir hann að engin fundargerð sé gerð á Nýja-Sjálandi en þar er einungis einn bankastjóri sem er einráður líkt og í Ísrael. Þar tekur einn bankastjóri endanlega ákvörðun en hins vegar er haldnir peningastefnufundir líkt og á Íslandi en þar eru birtar fundargerðir. Þorvarður Tjörvi bendir á nýlegt dæmi frá Ísrael þar sem aðalhagfræðingur bankans var ósammála bankastjóranum sem kom í ljós þegar fundargerð var birt skömmu eftir vaxtaákvörðun. GagnsæisbyltingÞorvarður segir að gagnsæisbylting hafi verið á síðustu árum meðal seðlabanka og ákaflega stutt síðan að þeir gáfu ekki upp hvert væri stýritæki þeirra eða markmið bankans. Þorvarður bendir á að einungis séu um fimmtán ár síðan Seðlabanki Bandaríkjanna hóf að auka gagnsæi peningamálastefnunnar og bæta upplýsingagjöf til markaðarins. Verðbólgumarkmið er ákveðið samskiptaform milli seðlabanka, almennings og markaðsaðila. Seðlabankar með verðbólgumarkmið hafa verið mjög opinskáir og gagnsæir. „Gagnsæi hefur fylgt því að seðlabönkum hefur verið fengin aukin völd og aukið sjálfstæði. Þá er gerð ákveðin krafa til seðlabanka um að greina skilmerkilega frá hvernig þeir fara með þetta vald sem almennigur hefur gefið þeim“ segir Þorvarður. Vaxtaspá í stað fundargerðarÞorvarður Tjörvi segir að erfitt sé að segja til um hvort skortur á upplýsingum um vaxtaákvörðunina hafi áhrif á trúverðugleika seðlabanka. Þorvarður Tjörvi telur mikilvægast að bankar greini skilmerkilega frá því hvaða ákvörðun hann tekur og hvernig hann sjái framtíðina fyrir sér. Þorvarður bendir á að þegar kemur í ljós að ágreiningur er um vaxtaákvörðun er hægt að reyna að lesa út úr því hvert vextir muni þróast á næstu misserum. Seðlabanki Íslands hefur farið þá leið að birta einfaldega spá um þróun vaxta. „Spá Seðlabanka Íslands er spá sérfræðinga en ekki bankastjórnarinnar sjálfrar líkt og hjá Seðlabanka Nýja-Sjálands, Svíþjóðar og Noregs. Bankastjórn Seðlabanka Íslands hefur sagt þetta eina bestu vísbendingu um þróun næstu misseri. Að mörgu leyti er Seðlabanki Íslands einn sá gagnsæasti í heimi eins og hann framkvæmir peningastefnu sína núna. Seðlabanki Íslands er einn af fjórum seðlabönkum í heimi sem gefa út stýrivaxtaferil. Í hvert skipti sem Peningamál eru gefin út er gefin út spá um þróun stýrivaxta næstu þrjú árin,“ segir Þorvarður. Frumkvæðið komi frá þingheimiSpurður hvort hann telur rétt að fulltrúar seðlabankans komi fram fyrir þingnefndum bendir Þorvarður á að fulltrúar Seðlabanka Íslands koma fram fyrir þingnefndum en ekki opinberlega líkt og tíðkast víðs vegar erlendis. Hann bendir einnig á að Ben Bernanke, formaður bankastjórnar Seðlabanka Bandaríkjanna, er aldrei með blaðamannafundi eftir stýrivaxtaákvarðanir og Alan Greenspan var aldrei með sjónvarpsviðtöl. Spurður hvort eðlilegt sé að auka samvinnu þingheims og seðlabankans segir Þorvarður eðlilegt að frumkvæðið komi frá þingheimi. „Öll umræða um peningastefnuna er að gagni og ég get ekki ímyndað mér að það standi á Seðlabankanum að veita þessar upplýsingar og við fögnum hverju tækifæri til að útskýra sýn okkar á peningastefnuna og efnahagsmálin“ segir Þorvarður. Undir smásjánni Úttekt Mest lesið Herkastalinn hans Quangs Lé er til sölu Viðskipti innlent „Við megum ekki gleyma að lifa og njóta sko“ Viðskipti innlent Tryggja tólf milljarða króna fjármögnun Viðskipti innlent Ungum Áströlum bannað að nota samfélagsmiðla Viðskipti erlent Steyptu fyrsta gullmolann Viðskipti innlent Áhrif kosninga á starfsfólk og vinnustaði í næstu viku Atvinnulíf Verðbólga hjaðnaði minna en búist var við og útlitið er svartara Viðskipti innlent Hafa samið við Fossvélar um framkvæmdir vegna Hvammsvirkjunar Viðskipti innlent Sekta Festi um 750 milljónir vegna N1-samrunans Viðskipti innlent Lögreglan rannsaki ljúgvitni í Lyfjablómsmálinu Viðskipti innlent Fleiri fréttir Tryggja tólf milljarða króna fjármögnun Hafa samið við Fossvélar um framkvæmdir vegna Hvammsvirkjunar Herkastalinn hans Quangs Lé er til sölu „Við megum ekki gleyma að lifa og njóta sko“ Sekta Festi um 750 milljónir vegna N1-samrunans Verðbólga hjaðnaði minna en búist var við og útlitið er svartara Vill að Seðlabankinn boði til aukafundar og flýti stýrivaxtalækkun Lögreglan rannsaki ljúgvitni í Lyfjablómsmálinu Landsvirkjun kaupir vindmyllur fyrir tuttugu milljarða Tóku fyrstu skóflustunguna að einu stærsta vinnsluhúsi landsins Steyptu fyrsta gullmolann Verðbólgan komin undir fimm prósent Gengið frá kaupum Haga á færeyska verslanarisanum Þrjú fá kauprétt fyrir alls 277 milljónir Helena til Íslandssjóða Two Birds verður Aurbjörg Hafa sótt milljarð í nýtt hlutafé Ósætti með vinnubrögð Blackbox sem virðist á barmi gjaldþrots Hrókeringar í framkvæmdastjórn Eimskips Fyrrverandi ferðamálastjóri opnar ráðgjafarstofu með syninum Ráðinn forstöðumaður Arion Premíu Birta Ósk og Jenna Kristín til Akademias Afkoma Orkuveitunnar 44 prósentum betri en í fyrra Kosningapróf Viðskiptaráðs: Mikil andstaða við sölu á Landsvirkjun Búið að draga tennurnar úr jagúarnum First Water í hýbýli Ísfélagsins á Þorlákshöfn Knattspyrnukappi á Skaganum ráðinn fjármálastjóri Nýir eigendur Pylsuvagnsins á Selfossi Borguðu vaskinn sama dag og tilkynnt var um gjaldþrotið Hækka ekki verðtryggðu vextina Sjá meira
Helsta röksemdafærslan gegn því að birta fundargerðir frá vaxtaákvörðunarfundi er að það drægi úr umræðum á fundinum sjálfum ef menn þyrftu að standa frammi fyrir alþjóð með fundargerð. Umræður væru ekki jafnskilvirkar á fundinum og líkur á verri ákvarðanatöku, segir Þorvarður Tjörvi Ólafsson, hagfræðingur hjá Seðlabanka Íslands. Þorvarður Tjörvi segir það mjög misjafnt milli seðlabanka hve langt þeir ganga í því að birta upplýsingar um niðurstöðu kosninga um vexti. Hann bendir á að misjafnt sé milli landa hvort fundargerðir eru skrifaðar og ef þær eru skrifaðar hvort þær eru gerðar opinberar. Sem dæmi nefnir hann að engin fundargerð sé gerð á Nýja-Sjálandi en þar er einungis einn bankastjóri sem er einráður líkt og í Ísrael. Þar tekur einn bankastjóri endanlega ákvörðun en hins vegar er haldnir peningastefnufundir líkt og á Íslandi en þar eru birtar fundargerðir. Þorvarður Tjörvi bendir á nýlegt dæmi frá Ísrael þar sem aðalhagfræðingur bankans var ósammála bankastjóranum sem kom í ljós þegar fundargerð var birt skömmu eftir vaxtaákvörðun. GagnsæisbyltingÞorvarður segir að gagnsæisbylting hafi verið á síðustu árum meðal seðlabanka og ákaflega stutt síðan að þeir gáfu ekki upp hvert væri stýritæki þeirra eða markmið bankans. Þorvarður bendir á að einungis séu um fimmtán ár síðan Seðlabanki Bandaríkjanna hóf að auka gagnsæi peningamálastefnunnar og bæta upplýsingagjöf til markaðarins. Verðbólgumarkmið er ákveðið samskiptaform milli seðlabanka, almennings og markaðsaðila. Seðlabankar með verðbólgumarkmið hafa verið mjög opinskáir og gagnsæir. „Gagnsæi hefur fylgt því að seðlabönkum hefur verið fengin aukin völd og aukið sjálfstæði. Þá er gerð ákveðin krafa til seðlabanka um að greina skilmerkilega frá hvernig þeir fara með þetta vald sem almennigur hefur gefið þeim“ segir Þorvarður. Vaxtaspá í stað fundargerðarÞorvarður Tjörvi segir að erfitt sé að segja til um hvort skortur á upplýsingum um vaxtaákvörðunina hafi áhrif á trúverðugleika seðlabanka. Þorvarður Tjörvi telur mikilvægast að bankar greini skilmerkilega frá því hvaða ákvörðun hann tekur og hvernig hann sjái framtíðina fyrir sér. Þorvarður bendir á að þegar kemur í ljós að ágreiningur er um vaxtaákvörðun er hægt að reyna að lesa út úr því hvert vextir muni þróast á næstu misserum. Seðlabanki Íslands hefur farið þá leið að birta einfaldega spá um þróun vaxta. „Spá Seðlabanka Íslands er spá sérfræðinga en ekki bankastjórnarinnar sjálfrar líkt og hjá Seðlabanka Nýja-Sjálands, Svíþjóðar og Noregs. Bankastjórn Seðlabanka Íslands hefur sagt þetta eina bestu vísbendingu um þróun næstu misseri. Að mörgu leyti er Seðlabanki Íslands einn sá gagnsæasti í heimi eins og hann framkvæmir peningastefnu sína núna. Seðlabanki Íslands er einn af fjórum seðlabönkum í heimi sem gefa út stýrivaxtaferil. Í hvert skipti sem Peningamál eru gefin út er gefin út spá um þróun stýrivaxta næstu þrjú árin,“ segir Þorvarður. Frumkvæðið komi frá þingheimiSpurður hvort hann telur rétt að fulltrúar seðlabankans komi fram fyrir þingnefndum bendir Þorvarður á að fulltrúar Seðlabanka Íslands koma fram fyrir þingnefndum en ekki opinberlega líkt og tíðkast víðs vegar erlendis. Hann bendir einnig á að Ben Bernanke, formaður bankastjórnar Seðlabanka Bandaríkjanna, er aldrei með blaðamannafundi eftir stýrivaxtaákvarðanir og Alan Greenspan var aldrei með sjónvarpsviðtöl. Spurður hvort eðlilegt sé að auka samvinnu þingheims og seðlabankans segir Þorvarður eðlilegt að frumkvæðið komi frá þingheimi. „Öll umræða um peningastefnuna er að gagni og ég get ekki ímyndað mér að það standi á Seðlabankanum að veita þessar upplýsingar og við fögnum hverju tækifæri til að útskýra sýn okkar á peningastefnuna og efnahagsmálin“ segir Þorvarður.
Undir smásjánni Úttekt Mest lesið Herkastalinn hans Quangs Lé er til sölu Viðskipti innlent „Við megum ekki gleyma að lifa og njóta sko“ Viðskipti innlent Tryggja tólf milljarða króna fjármögnun Viðskipti innlent Ungum Áströlum bannað að nota samfélagsmiðla Viðskipti erlent Steyptu fyrsta gullmolann Viðskipti innlent Áhrif kosninga á starfsfólk og vinnustaði í næstu viku Atvinnulíf Verðbólga hjaðnaði minna en búist var við og útlitið er svartara Viðskipti innlent Hafa samið við Fossvélar um framkvæmdir vegna Hvammsvirkjunar Viðskipti innlent Sekta Festi um 750 milljónir vegna N1-samrunans Viðskipti innlent Lögreglan rannsaki ljúgvitni í Lyfjablómsmálinu Viðskipti innlent Fleiri fréttir Tryggja tólf milljarða króna fjármögnun Hafa samið við Fossvélar um framkvæmdir vegna Hvammsvirkjunar Herkastalinn hans Quangs Lé er til sölu „Við megum ekki gleyma að lifa og njóta sko“ Sekta Festi um 750 milljónir vegna N1-samrunans Verðbólga hjaðnaði minna en búist var við og útlitið er svartara Vill að Seðlabankinn boði til aukafundar og flýti stýrivaxtalækkun Lögreglan rannsaki ljúgvitni í Lyfjablómsmálinu Landsvirkjun kaupir vindmyllur fyrir tuttugu milljarða Tóku fyrstu skóflustunguna að einu stærsta vinnsluhúsi landsins Steyptu fyrsta gullmolann Verðbólgan komin undir fimm prósent Gengið frá kaupum Haga á færeyska verslanarisanum Þrjú fá kauprétt fyrir alls 277 milljónir Helena til Íslandssjóða Two Birds verður Aurbjörg Hafa sótt milljarð í nýtt hlutafé Ósætti með vinnubrögð Blackbox sem virðist á barmi gjaldþrots Hrókeringar í framkvæmdastjórn Eimskips Fyrrverandi ferðamálastjóri opnar ráðgjafarstofu með syninum Ráðinn forstöðumaður Arion Premíu Birta Ósk og Jenna Kristín til Akademias Afkoma Orkuveitunnar 44 prósentum betri en í fyrra Kosningapróf Viðskiptaráðs: Mikil andstaða við sölu á Landsvirkjun Búið að draga tennurnar úr jagúarnum First Water í hýbýli Ísfélagsins á Þorlákshöfn Knattspyrnukappi á Skaganum ráðinn fjármálastjóri Nýir eigendur Pylsuvagnsins á Selfossi Borguðu vaskinn sama dag og tilkynnt var um gjaldþrotið Hækka ekki verðtryggðu vextina Sjá meira