Orku­notkun raf­myntar­graftar á við milljónir heimila

Rafmyntanámugröftur færðist að miklu leyti til Bandaríkjanna eftir að kínversk stjórnvöld boluðu rafmyntanámunum úr landi vegna þess hversu orkufrekar þær voru árið 2021. Fram að þessu hefur ekki verið vitað með vissu hvaða áhrif gagnaverin hafa á umhverfið, orkunotkun og orkumarkaði þar.

Niðurstaða ítarlegrar rannsóknar bandaríska dagblaðsins New York Times er að 34 stórar rafmyntanámur noti saman meira en 3.900 megavött rafmagns. Hver þeirra um sig noti að minnsta kosti 30.000 sinnum meira rafmagn en meðalheimilið í landinu.

Saman jafnast raforkunotkun rafmyntanámanna á við þrjár milljónir heimila. Það er sagt jafnast á við alla íbúa New York-borgar. Viðbótareftirspurnin hefur sums staðar þrýst upp raforkuverði fyrir venjulega notendur.

Verulegt umhverfisvandamál

Þrátt fyrir að mörg rafmyntafyrirtækin stæri sig af því að starfa á svæðum þar sem endurnýjanlegir orkugjafar framleiða stóran hluta rafmagns leiddi rannsókn blaðsins í ljós að orkuþörf þeirra sé svo mikil að grænir orkukostir nái ekki að seðja hana.

Þannig hafi námugröfturinn valdið uppgripum í jarðefnaeldsneytisiðnaðinum. Greining sem blaðið lét vinna bendir til þess að 85 prósent af orkuþörf gagnaveranna sé svalað með bruna á kolum og jarðgasi.

Losun gróðurhúsalofttegunda sem valda loftslagsbreytingum á jörðinni sem hlýst af starfsemi námanna er metin sambærileg við að bæta 3,5 milljónum jarðefnaeldsneytisknúinna bifreiða út á bandarískar götur.

Sérfræðingar í orkumálum segja að rafmyntagröftur hafi tvímælalaust veruleg umhverfisáhrif.

„Þau bæta við eftirspurn eftir hundruð megavöttum á sama tíma og við stöndum frammi fyrir að þurfa að draga hratt úr notkun jarðefnaeldsneytis. Ef þú lætur þér loftslagsbreytingar varða þá er það vandamál,“ segir Jesse Jenkins, prófessor við Princeton-háskóla.

Græða á braski með rafmagn

Mörg rafmyntafyrirtækjanna maka auk þess krókinn á braski með rafmagn. Ólíkt öðrum orkufrekum iðnaði er hægt að stöðva starfsemi gagnaveranna snögglega og hefja aftur án frekari vandkvæða. Þetta nýta fyrirtækin sér til þess að komast hjá því að þurfa að greiða hærra verð fyrir raforkuna þegar eftirspurn er mikil og selja hana inn á dreifikerfið þegar verðið er hátt.

Á sumum stöðum fá fyrirtækin greitt frá raforkuflutningsfyrirtækjum til þess að stöðva starfsemi sína ef mikið álag er á raforkukerfið og hætta á rafmagnsleysi. New York Times áætlar að fimm rafmyntanámur hafi þénað að minnsta kosti sextíu milljónir dollara, jafnvirði um 8,2 milljarða íslenskra króna, á slíkum samningum frá árinu 2020

Þegar mannskæði stormurinn Uri gekk yfir Texas í febrúar árið 2021 stöðvuðust raforkuver um allt ríkið og tugir þúsunda heimila voru án rafmagns. Á sama tíma keyrði gagnaver við borgina Austin tölvur sem grófu eftir rafmyntinni Bitcoin og notaði til þess orku á við 6.500 heimili. 

Á öðrum degi óveðursins, þegar hátt í fjörutíu manns voru þegar látnir, sumir þeirra vegna kulda, lét rekstraraðili dreifikerfisins gagnaverið stöðva starfsemi sína. Í kjölfarið þurfti það að greiða námufyrirtækinu Bitdeer að meðaltali 175.000 dollara á klukkustund, jafnvirði tæplega 24 milljóna króna, til þess að hafa slökkt á tölvunum.

Bitdeer þénaði alls um átján milljónir dollara, jafnvirði um 2,4 milljarða króna, fyrir að hafa lokað næstu fjóra dagana á sama tíma og íbúar ríkisins glímdu við afleiðingar stormsins. Áætlað er að á þriðja hundruð manna hafi látið lífið í óveðrinu.